بررسی ارتباط ترکیب اسید‌های چرب و پروتئین دانه سویا ( Glycine max L.) با صفات مورفولوژیک و فنولوژیک از طریق تجزیه به عامل‌ها

به منظور مطالعه تنوع موجود بین ارقام سویا از نظر ترکیب اسید‌های چرب و پروتئین دانه و همچنین مطالعه روابط صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی با آنها از طریق تجزیه علیت و تجزیه به عامل‌ها، تعداد 25 ژنوتیپ در قالب یک طرح مربع لاتیس در سال 1380 در ایستگاه تحقیقات زراعی بایع کلا وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی مازندران کاشته شد. بیست صفت زراعی و 8 صفت مربوط به کیفیت دانه اندازه‌گیری شد. تنوع موجود بین ارقام در کلیه صفات معنی‌دار بود. روز تا گلدهی بیشترین و درصد پروتئین کمترین وراثت پذیری عمومی را داشت. در برآورد همبستگی صفات، صفت درصد اسید اولئیک با صفات طول دانه، وزن هزار دانه و درصد روغن همبستگی مثبت و با اسید لینولئیک و اسید لینولنیک و سطح برگ همبستگی منفی داشت. در تجزیه رگرسیون گام به گام بر اساس درصد روغن، 6 صفت در مدل قرار گرفتند که در تجزیه علیت صفات درصد روغن+پروتئین، سطح برگ و تعداد شاخه اثر مستقیم مثبت بالایی بر درصد روغن داشتند. در تجزیه به عامل‌ها، نه عامل شناسایی شد که درصد اسید اولئیک با طول بذر و وزن هزار دانه در عامل دوم قرار گرفتند که با توجه به ضریب عاملی معنی‌دار درصد اسید پالمیتیک در عامل مربوط به ابعاد بذر بر رابطه بین صفات کیفتی و اندازه بذر تاکید دارد.